Cfarë është?
Spina bifida është një anomali e cila shfaqet kur në një fetus (ende të palindur, pra në barkun e nënës) shtylla kurrizore nuk mbyllet plotësisht. Si rezultat palca e kurrizit nuk është e mbrojtur, del nga kanali i shtyllës kurrizore duke sjellë kështu dëmtime të nervave që dalin nga ajo. Për këtë arsye, nervat që kontrollojnë lëvizjet e gjymtyrëve dhe funksione të tjera nuk funksionojnë si duhet.
Fëmijët e lindur me spina bifida shpesh kanë aftësi të kufizuara të cilat zgjasin gjatë gjithë jetës së tyre. Gjithashtu këta fëmijë mund të kenë nevojë për ndërhyrje të shumta kirurgjikale për shkak të këtyre aftësive të kufizuara fizike.
Sa lloje Spina bifida mund të shfaqen?
Ekzistojnë dy lloje të Spina bifida:
– E fshehtë
Kur unazat nuk janë të mbyllura prapa por palca kurrizore është e mbrojtur mirë nga ligamentet (lidhëset), muskujt dhe kërcet. Në këto raste, e vetmja shenjë e spina bifidas manifestohet në deformimin e shputave të këmbëve.
– E hapur
Kur palca kurrizore nuk është e mbrojtur nga kockat dhe del jashtë në formën e një qeseje të butë në shpinë. Në këtë rast palca kurrizore është e dëmtuar dhe ka shenja të rëndësishme të dukshme.
Si mund të parandalohet?
Spina bifida mund të parandalohet nëse merren doza e duhura të acidit folik përpara dhe gjatë shtatëzanisë.
Sa është nevoja për acid folik?
Femrat në moshën riprodhuese kanë nevojë për 400-800 mcg acid folik cdo ditë, jo vetëm gjatë shtatëzanisë, por edhe në momentin që fillojnë të planifikojnë për shtatëzani. Nëse ato do të kenë një shtatëzani, atëherë fetusi do të ketë shumë më pak mundësi të preket nga anomalitë e sipër përmendura.
Si duhet të kujdesemi për fëmijën me Spina bifida?
– Kujdesi ndaj defektit
Kur ekziston “qesja me nerva” në kurrizin e foshnjes së posalindur, mundësitë që ajo të jetojë janë më të mëdha nëse operohet brenda javëve të para të jetës. Operacioni mundëson mbulimin e defektit me muskuj dhe lëkurë. Pa këtë operacion rreziku është i madh, pasi mund të shkaktohet dëmtimi dhe infektimi i trurit apo meningjiti dhe për pasojë fëmija nuk jeton shumë gjatë.
– Kur nuk ka mundësi për operim
Tek fëmijët të cilët nuk mund të operohen është e domosdoshme të mbrohet qesja e nervave, pra të mos dëmtohet ose prishet mbështjellësi i hollë që mbulon atë. Nëse ky mbështjellës dëmtohet, atëherë shkaktohet shfaqja e meningjitit. Një mënyrë e mbrojtjes së qeses është bërja e një unaze apo rrethi prej materiali të butë. Mos lejoni që unaza apo veshja ta prekë qesen.
Cfarë ndodh me shikimin e fëmijëve me Spina bifida?
Tek shumë fëmijë me Spina bifida shfaqet shtrembërimi i syve. Kjo ndodh kur shtohet dhe grumbullohet lëngu i trurit.
Krizat
Fëmijët që vuajnë nga kjo sëmundje kanë kriza të shpeshta. Nëse ato nuk mund të kontrollohen atëherë mund ta shkaktojnë dëmtimin e trurit duke e vështirësuar edhe më tepër të mësuarit e fëmijës. Nëse shfaqen krizat mund të shfaqet edhe nevoja e marrjes së ilaçeve.
Komplikimet
Komplikimet më të shpeshta që shkaktohen janë:
– Infeksionet urinare;
– Plagët.
Infeksioni urinar vjen si pasojë e mbajtjes së urinës, dhe e përdorimit kateterëve të qëndrueshëm.
Tek fëmijët me Spina bifida, infeksionet urinare dhe problemet e veshkave janë shkaktarë të shpeshtë të vdekjes.
Thelbësore është ndërmarrja e masave si:
– Pirja e sasive të mëdha të lëngjeve;
– Marrja e rrushit, mollëve ose pirja e lëngut të tyre përkatësisht marrja e vitaminës C, e cila e bën urinën më acide. Kjo është e rëndësishme pasi bakteriet rriten me vështirësi në urinën acide;
– Mbajani fëmijës të pastra duart, kateterin dhe qesen si përpara ashtu pas urinimit;
– Mos e leni të qëndrojë i shtrirë gjithë ditën, fëmija duhet të jetë aktiv;
– Mos e përplasni ose mbyllni kateterin me asgjë, derisa të mos jetë e domosdoshme, vetëm atëherë mund të përdorni mbyllësin steril;
– Mos e lejoni urinën të qëndrojë shumë gjatë në fshikëz.
Cfarë duhet të hajë një fëmijë me Spina bifida?
Fëmijët me Spina bifida kanë probleme që lidhen me trashësinë e jashtqitjes. Për të gjithë fëmijët, ushqimi është ai që e kontrollon trashësinë e jashtqitjes. Për fëmijët me probleme në zorrë , ushqimi mund të shfrytëzohet për të bërë jashtqitjen normale, pra më të fortë ose më të butë, në varësi të fibrave që ai përmban. Sasia e fibrave mund të rregullohet sipas nevojës qoftë si laksativ apo pastrues, kur ushqimi përmban shumë fibra, qoftë si agjent konstipativ (që shkakton kapsllëk), kur ushqimi përmban pak fibra.
Ushqimet të cilat janë të pasura me fibra janë:
– Buka e misrit;
– Arrat;
– Lajthitë;
– Arra e kokosit;
– Drithërat;
– Perimet gjethore si lakrat dhe batha;
– Perimet që mund të konsumohen të paziera si karrotat;
– Bizelet;
– Perimet me bërthamë dhe lëkurë;
– Dardha;
– Kajsitë;
– Thekra.

Lexoni dhe: Si te parandalojme defektet e lindura te femijes?