Quhet dhimbje koke “e ftohtë” ose madje edhe “truri i ngrirë”: një sindromë që shkakton dhimbje të fortë të koke, megjithëse të shkurtër, kur hani akullore ose në çdo rast një ushqimi shumë të ftohtë; një fenomen mjaft i zakonshëm tek të rinjtë, veçanërisht këtë sezon.

“Truri i ngrirë”

Versioni i fundit i Klasifikimit Ndërkombëtar të Çrrregullimit të Dhimbjes së Kokes (klasifikimi më i përhapur ndërkombëtar i dhimbjeve të kokës) e identifikon atë si një dhimbje koke të shkaktuar nga një stimul i ftohtë i aplikuar nga jashtë në kokë, por gjithashtu kur gëlltitet ose thithet. Prandaj, ky përkufizim përfshin të dyja llojet e dhimbjeve të kokës që vijnë nga ekspozimi ndaj temperaturave të ulëta, dhe ato që lidhen me marrjen e lëngjeve ose ushqimeve të ftohta, të tilla si akulloret dhe pijet e ngrira. Shembulli më i famshëm është pikërisht ai që njihet si “truri i ngrirë”, i cili lind kur një ushqim shumë i ftohtë arrin qiellzën dhe faringun.

Kush vuan më shumë

Meqenëse është një dhimbje koke jetëshkurtër, vlerësimi i përhapjes së saj të vërtetë nuk është i lehtë: në të vërtetë, në shumicën e rasteve, njerëzit që preken nuk kërkojnë trajtim mjekësor. Nga studimet e kryera, megjithatë, duket se fëmijët dhe të rinjtë janë më të prekur se të rriturit. Përhapja e këtij çrregullimi ndryshon në bazë të moshës, sëmundjeve shoqëruese dhe karakteristikave të stimulit të ftohtë.

Shpjegimet e mundshme janë të shumta: strukturat neuronale të fëmijëve mund të jenë më të papjekura dhe të ndjeshme, ose madhësia e zvogëluar e faringut të tyre mund të nënkuptojë një ftohje më të shpejtë; të rriturit mund të kenë mësuar përmes përvojës për të shmangur stimujt e dhimbshëm. Për më tepër, njerëzit tashmë që vuajnë nga forma të tjera të dhimbjes së kokës (siç është migrena) duket se vuajnë më shpesh nga dhimbja e kokës së stimulit të ftohtë, ndërsa duket se nuk ka ndonjë dallim midis dy gjinive.

Mekanizmi që qëndron pas

Kohëzgjatja e sëmundjes është e shkurtër: shumica e të prekurve raportojnë se dhimbja zbehet në më pak se 30 sekonda. Karakteristikat e dhimbjes së kokës ndryshojnë në bazë të stimulit: është më e shpejtë dhe më e fortë nëse merrni lëngje sesa solide të ftohta, dhe nëse gëlltitja është më e shpejtë. Mekanizmi i saktë që qëndron në themel të dhimbjes së kokës është akoma i panjohur, por sipas disa teorive protagoniste janë enët e gjakut cerebrale: kontakti i një substance të ftohtë me mukozën e gojës dhe faringut do të shkaktonte një ngushtim të shpejtë, duke rezultuar në dhimbje. Në vend të kësaj, një teori tjetër fillon nga supozimi se dhimbja e kokës varet nga stimulimi shqisor i nervave të pranishme në rajone të ndryshme: trigeminale (në rastin e qiellzës) ose nervat glosofaringeale dhe vagus (të cilët inervojnë faringun dhe ezofagun).

A e dini se?

Për të shmangur çrregullimin, mjekët rekomandojnë të hani ushqime të ftohta dhe lëngje ngadalë, duke minimizuar kontaktin me pjesën e pasme të qiellzës. Shtytja e gjuhës kundër qiellzës së pasme do të zvogëlonte shfaqjen e dhimbjeve të kokës.

Lexo edhe: Përdorimi i zgjatur i smartfonit ju shkakton dhimbje koke