Ndër prioritetet e prindërve, sigurisht është të garantojnë një fëmijëri të qetë për fëmijët e tyre, duke u kursyer atyre momente të vështira dhe raste të dhimbshme. Në fakt, sipas një studimi të kryer në Shtetet e Bashkuara mbi më shumë se 200 fëmijë midis moshës 9 dhe 13 vjeç, stresi tek fëmijët gjithashtu mund të ketë një efekt pozitiv, sepse do të aktivizonte kapacitetin e reagimit të sistemit nervor.

Kërkime për shumë të rinj

Kjo natyrisht nuk duhet të krijojë idenë se mund të grindemi në prani të fëmijëve me qëllim që t’u shkaktojmë stress atyre. E kundërta është e vërtetë: qetësia është një e drejtë e të vegjëlve dhe gjithmonë duhet të mbrohet. Por çdo vështirësi, mundësi për trishtim, me pak fjalë, disa ngjarje stresuese për fëmijët duket se stimulojnë aftësi mendore të adaptimit dhe rezistencës, gjë që i ndihmon ata të piqen dhe të gjejnë burime të papritura në vetvete.

Studimi Amerikan

Një studim amerikan mbi 214 fëmijë midis moshës 9 dhe 13 vjeç ka arritur në këtë përfundim, rezultatet e të cilit janë botuar në revistën shkencore Cerebral Cortex, për të analizuar përpunimin nga neuronet e përvojave socio-emocionale, duke vlerësuar gjithashtu procesin e plakjes qelizore të vetë neuroneve. Të rinjtë u ndoqën për dy vjet, gjatë të cilave autorët e studimit ekzaminuan pasojat e stresit të jetës së hershme (d.m.th stresi tek fëmijët) në qarqet e korteksit frontal dhe prefrontal dhe në amigdala, pra zonat e trurit që menaxhojnë emocionet.

Analiza e pjesëve përfundimtare të kromozomeve

Në një fazë të hershme, fëmijëve u duhej të raportonin te shkencëtarët nëse kishin dëshmuar fatkeqësi natyrore, aksidente ose dhunë të ndonjë lloji. Janë raportuar ngjarje stresuese për fëmijët siç janë sulmet në zemër nga të dashurit, udhëtimet e përsëritura, grindjet mes prindërve, vdekja e një personi, ngacmimi, divorci i prindërve, përfshirja në një aksident rrugor, probleme financiare, vjedhje, dhunë, katastrofa shtëpiake, natyrore. Përveç kësaj, studiuesit morën një mostër të pështymës për të identifikuar fillesat e ADN-së dhe për të analizuar gjatësinë e telomereve, pjesëve përfundimtare të kromozomeve. Telomeret gjatë lindjes kanë një gjatësi të caktuar e cila zvogëlohet me kalimin e viteve. Më në fund, u realizuan rezonanca magnetike ndërsa pjesëmarrësit vëzhguan imazhe që përshkruanin njerëz që shprehin emocione të ndryshme. Doli që, tek fëmijët që kishin pasur më shumë përvoja negative, të dy zonat e trurit, megjithëse anatomikisht të largëta, aktivizohen në një mënyrë të sinkronizuar dhe se lëvorja prefrontale ka tendencë të heshtë amigdalën, e caktuar për të kontrolluar frikën.

Kjo do të thoshte se mënyra se si fëmijët reaguan ndaj frikës dhe dhimbjes ishte më e pjekur dhe më aktive, e ngjashme me atë të të rriturve. Telomeret tek fëmijët që kishin përvoja të vështira ishin më të gjata se bashkëmoshatarët që nuk kishin kaluar stres: një shenjë e një aktiviteti njohës më intensiv. Ekspertët kanë arritur në përfundimin se ngjarjet stresuese për fëmijët nuk shkaktojnë shqetësime në rritje ose vështirësi, por me të vërtetë mund të zhvillojnë burime të papritura mendore të reagimit dhe rezistencës ndaj vështirësive, duke gjetur në vetvete më shumë aftësi për të dalë dhe reaguar pa pasoja. Studimi konfirmon me të dhëna neurobiologjike ato që ekspertët kanë dyshuar prej kohësh. Është sigurisht e rëndësishme të mbroni fëmijët dhe të mos i nënshtrobni ata ndaj traumave fizike ose psikologjike me idenë e shtrembëruar për t’i qetësuar ata, duke siguruar një mjedis të qetë siç sugjerojnë edhe ekspertët. Sidoqoftë, fëmijët duhet të lihen të zgjedhin, të vendosin, të jetojnë përvojat e tyre, edhe kur nuk janë gjithmonë pozitive sepse vështirësitë dhe stresi janë pjesë e rritjes.

Një këshillë për prindërit

Ju nuk duhet të ziheni para fëmijëve, por ndonjëherë mund të ndodhë. Dhe fëmijët ndihen fajtorë e kanë frikë se prindërit do të ndahen. Është e rëndësishme t’u shpjegoni se ata nuk janë përgjegjës për ndryshimet midis nënës dhe babit, të cilët ndonjëherë mund të grinden siç bëjnë të gjithë. Vetëm se për të siguruar një model pozitiv, grindja nuk duhet të tejkalojë kurrë, në ngritje zëri dhe fjalë fyese, por gjithmonë të mbetet në tone qytetare.

Lexo edhe: Në cilën moshë stresi prek fëmijët?