Disenteria është një inflamacion i zorrëve, kryesisht i zorrës së trashë. Kjo mund të çojë në dhimbje stomaku të lehta ose të rënda dhe diarre të rëndë me mukus ose gjak në feçe. Pa hidratimin adekuat, ajo mund të jetë fatale. Bakteri Bacillus Shigella është shkaku më i zakonshëm.

Faktet për dizenterinë:

• Dizenteria është një infeksion i traktit të zorrëve.
• Simptomat përfshijnë dhimbje stomaku dhe diarre.
• Shumë njerëz kanë simptoma të buta, por dizenteria mund të jetë fatale pa hdratimin e duhur.

Çfarë është dizenteria?

Dizenteria është një sëmundje ngjitëse e shoqëruar me diarre të rënda.

Çdo vit në mbarë botën ka rreth 120 milionë deri në 165 milionë raste të infeksionit Shigella, nga të cilat 1 milion janë fatale. Mbi 60 përqind e këtyre viktimave janë fëmijë nën 5 vjeç në vendet në zhvillim.

Trajtimi

Lëngjet dhe sidomos uji, janë thelbësore për të parandaluar dehidratimin. Rezultatet laboratorike do të zbulojnë nëse infeksioni është për shkak të bakterit Shigella ose Entamoeba histolyca. Nga këto rezultate do  të varet edhe trajtimi. Megjithatë, çdo pacient me diarre ose vjellje duhet të pijë shumë lëngje për të parandaluar dehidratimin. Nëse nuk janë në gjendje të pijnë, ose nëse diarreja dhe vjellja janë të shumta, zëvendësimi intravenoz (IV) i lëngjeve mund të jetë i nevojshëm. Pacienti duhet të monitorohet.

Trajtimi për dizenterinë e butë bacilare

Dienteria e butë bacilare, lloji që gjenden zakonisht në vendet e zhvilluara me kanalizime të mira, normalisht do të kalojë pa trajtim. Megjithatë, pacienti duhet të pijë shumë lëngje. Në raste më të rënda, janë në dispozicion barna antibiotikë.

Trajtimi për dizenteri amoebic

Medikamente amoebicidale përdoren për trajtimin e Entamoeba histolyca. Këto bëjnë që ameba të mos mbijetojë brenda trupit pasi simptomat të jenë larguar.

Flagyl, ose metronidazole, përdoret shpesh për të trajtuar dizenterinë. Trajton edhe bakteret dhe parazitët.

Nëse rezultatet e laboratorit janë të paqarta, pacientit mund të jepet një kombinim i barnave antibiotike dhe amoebicidale, varësisht nga sa të rënda janë simptomat.

Simptomat

Simptomat përfshijnë diarre dhe dhimbje stomaku.

Në vendet e zhvilluara, shenjat dhe simptomat e dizenterisë kanë tendencë të jenë më të buta se sa vendet në zhvillim apo zonat tropikale.

Simptomet e lehta përfshijnë:

• një dhimbje e lehtë stomaku
• diarre

Këto zakonisht shfaqen nga 1 deri në 3 ditë pas infektimit, dhe pacienti rimëkëmbet brenda një jave.

Disa njerëz gjithashtu zhvillojnë intolerancën e laktozës, të cilat mund të zgjasin për një kohë të gjatë, ndonjëherë edhe për vite.

Simptomat e dizenterisë bacilare

Simptomat kanë tendencë të shfaqen brenda 1 deri në 3 ditë nga infeksioni. Zakonisht ka një dhimbje stomaku të butë dhe diarre, por nuk ka gjak apo mukus në feces.

Më pak të zakonshme, mund të jenë:

• gjak ose mukus në feçe
• dhimbje intensive barku
• ethe
• të vjella

Shpesh, simptomat janë kaq të lehta saqë vizita e mjekut nuk kërkohet dhe problemi zgjidhet brenda pak ditësh.

Simptomat e dizenterisë amoebice

Një person me dizenteri amoebice mund të ketë:

• dhimbje barku
• ethe dhe të dridhura
• përziere dhe të vjella
• diarre të holluar, të cilat mund të përmbajnë gjak, mukus ose qelb
• lodhje
• kapsllëk me ndërprerje

Bakteret mund të përhapen në gjak dhe të infektojnë organe të tjera.

Simptomat mund të vazhdojnë për disa javë.

Amebat mund të vazhdojë të jetojë brenda trupit të njeriut edhe pasi simptomat të zhduken. Pastaj, simptomat mund të përsëriten kur sistemi imunitar i personit është më i dobët. Trajtimi zvogëlon rrezikun që amebat të mbijetojnë.

Shkaqet

Lloji më i zakonshëm i dizenterisë është shkaktuar nga Shigellabacillus.

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) identifikon dy lloje kryesore të dizenterisë.

Dizenteri Bacillary, ose shigellosis

Ky lloj prodhon simptomat më të rënda. Shkaktohet nga Shigella.

Higjiena e dobët është burimi kryesor. Shigeloza gjithashtu mund të përhapet për shkak të ushqimit të ndotur.

Dizenteri Amoebic ose amoebiasis

Ky lloj është shkaktuar nga Entamoeba histolytica një amebë.

Në vende me higjienë të dobët, amebat mund të kontaminojnë ushqimin dhe ujin dhe të infektojnë njerëzit e tjerë, pasi ato mund të mbijetojnë për periudha të gjata jashtë trupit.

Ato gjithashtu mund të gjenden në duart e njerëzve pas përdorimit të banjës. Higjiena e mirë zvogëlon rrezikun e përhapjes së infeksionit.

Shkaqe të tjera

Shkaqe të tjera përfshijnë një infeksion parazit, irritim kimik ose infeksion viral.

Komplikimet

Komplikimet e dizenterisë janë të pakta, por ato mund të jenë të rënda.

Dehidratimi: Diarreja e zakonshme dhe vjellja mund të çojnë shpejt në dehidratim. Te foshnjat dhe fëmijët e vegjël, kjo mund të bëhet shpejt kërcënuese për jetën.

Abscesi i mëlçisë: Nëse ameba përhapet në mëlçi, aty mund të formohet abscesi.

Sindromi uremik hemolitik: Shigella dysenteriae mund të shkaktojë që qelizat e kuqe të gjakut të bllokojnë hyrjen në veshka, duke çuar në anemi, ulje të trombociteve dhe mosfunksionim të veshkave.

Parandalimi

Dizenteria kryesisht shkaktohet nga mungesa e higjienës.

Për të zvogëluar rrezikun e infektimit, njerëzit duhet të lajnë duart rregullisht me sapun dhe ujë, sidomos para dhe pas përdorimit të banjës dhe përgatitjes së ushqimit.

Kjo mund të zvogëlojë frekuencën e infeksioneve Shigella dhe llojet e tjera të diarresë deri në 35 për qind.

Hapa të tjerë kur rreziku është më i lartë, për shembull, kur udhëtoni, përfshijnë:

• Pini ujë vetëm në vende të sigurta, si për shembull në shishe.
• Pastroni pjesën e sipërme të shishes para se të pini.
• Sigurohuni që ushqimi është gatuar tërësisht.

Është mirë që të përdoret uji i pastër për të larë dhëmbët dhe për të shmangur kube akulli, pasi burimi i ujit mund të jetë i panjohur.

Lexo edhe: Kujdes nga keto ushqime nese femija ka diarre

')}