Çfarë ndodh kur i thua fëmijës “je kopje e babait”

0 0

“Keni sytë e nënës suaj, temperamentin e babait, të folurin e gjyshit dhe personalitetin e gjyshes”. Me shumë mundësi të gjitha këto shprehje i keni dëgjuar përgjatë fëmijërisë suaj, të cilat më pas janë kthyer në një profeci vetë-përmbushëse.

Këto krahasime mund të mos jenë të dëmshme por mund të bëhen, pikërisht për shkak se e krahasojnë fatin me gjenetikën.

Sipas David Rettew, një psikiatër për fëmijët në Universitetin e Vermontit, t’u thuash fëmijëve që personalitetet e tyre janë të paracaktuara nga ADN-ja e tyre mund të jetë e dëmshme. Megjithëse shkencëtarët kanë dyshime se tiparet e personalitetit janë të lidhura ngushtë me gjenetikën, Rettew thotë që prindërit duhet t’u theksojnë fëmijëve se cilësitë negative mund të ndryshohen dhe se edukimi dhe gjenetika ecin paralel.

Pra është e rëndësishme që fëmijët ta dinë se çdo pjesë e personalitetit të tyre i atribuohet rreth 50 për qind natyrës dhe 50 për qind edukimit.

Pavarësisht nga kompleksiteti, studiuesit kanë kryer qindra studime mbi gjenetikën e sjelljes për të përcaktuar determinantët gjenetik dhe mjedisor për atë që ne trashëgojmë.

Një Praktikë Fillestare mbi Gjenetikën e Sjelljes

Ligji i parë i gjenetikës së sjelljes është se të gjitha tiparet e sjelljes njerëzore janë të trashëgueshme dhe ligji i dytë është se efekti i rritjes në të njëjtën familje është shumë më i vogël se efektet e gjeneve të trashëgueshme.
Ligji i tretë thjesht përcakton se pjesa më e madhe e sjelljeve njerëzore nuk llogaritet nga gjenet apo familja.

Por a janë fëmijët të predispozuar për të trashëguar tipare të caktuara? “Përgjigjja është qartazi po”, shpjegon Philipp Koellinger, professor në Universitetin e Amsterdamit. “Fëmijët u ngjajnë prindërve të tyre si për arsye gjenetike dhe për edukatën, por gjenetika kontribuon pothuajse tek të gjitha tiparet deri në një farë mase, edhe për gjëra të tilla si mirëqenia subjektive ose bindjet politike.” Dhe këto ndikime bëhen më të forta me kalimin e kohës.

Por ndonëse fëmijët u ngjajnë prindërve të tyre, ata nuk janë kopje e tyre.

Të prindërosh me fuqinë e sjelljes gjenetike.

Fëmijët tanë janë, për më mirë ose më keq, ashtu si ne. Edhe pse ushqimi mund ta ndryshojë këtë, shumë nga këto efekte mjedisore janë edhe pjesë e jona. Nëpërmjet natyrës dhe edukimit, ne i formojmë personalitetet e fëmijëve tanë. Krahasimet e favorshme janë përgjithësisht të sigurta. Nëse prindërit janë të ndjeshëm ndaj fëmijës së tyre, krahasimi me prindin do të shihej si pozitiv nga fëmija dhe do të rriste ndjenjën e vetëvlerësimin.

Por ka raste që duke i treguar një fëmije se ai ose ajo është si prindi, mund të mohojmë disa karakteristika apo tipare nga individualiteti i tyre. Fëmija mund të ndiejë ndjenjën e paracaktimit ose të pashmangshmërisë se ai do t’i ngjajë nënës apo babait, apo gjyshes.

Krahasimet më pak të favorshëm janë, natyrisht, një territor shumë më i rrezikshëm. Nëse prindërit janë armiqësorë, fëmijët nuk dëshirojnë të duken si të tillë, dhe nëse i thoni se është si nëna apo si babai mund t’ia zvogëloni ndjenjën e vetëvlerësimit. Në mënyrë të ngjashme, nëse një prind është i shkëlqyer dhe shumë i arritur profesionalisht, kur krahasohet, fëmija i tyre mund të ndjejë se nuk mund të matet me prindin dhe ai as nuk mund ta provojë.

Një strategji e mirë për fëmijën është t’i mësosh se është si një koleksion i tipareve të personalitetit. Prindërit që i qortojnë fëmijët për veprimet e tyre pa e nënkuptuar që këto veprime janë në thelb një produkt i tiparive të supozuara të pandryshueshme, u komunikojnë qartë fëmijëve se ata janë përgjegjës për sjelljen e tyre. Dhe është e vërtetë.

Shembull, nëse keni një trevjeçar, i cili ka tendencë të fshihet pas këmbëve të nënës së tij kur ka njerëz të huaj, në vend që t’i thonë ‘ti je i turpshëm’ duhet t’i shprehni se ‘ tashmë po vepron sikur ka turp’.

Lexo edhe: Sa ndikojnë gjenet e nënës në shëndetin e vajzës?

Sorry, there are no polls available at the moment.





Për të lënë një koment ju duhet të jeni regjistruar Identifikohu



Materiale te ngjashme

Kur ke një fëmijë në...

Nëse ti ke një fëmijë Ujor, ja cfarë duhet të dish..: UJORI (21 janar - 19 shkurt) Ky fëmijë do të jetë gjithmonë origjinal. Ai është një novator i lindur...

A duhet të trajtohen dhëmbët...

Të mendosh se dhëmbët e qumështit, si të përkohshëm, nuk duhen mbrojtur është gabim. Jo vetëm që duhen larë me kujdes, por duhet pasur kujdes edhe në rast problemesh. Përndryshe...

Ilaçe të reja për trajtimin...

Gjithnjë e më shumë të rinj po vuajnë nga problemet e astmës, sëmundje që në situata të caktuara vështirëson frymëmarrjen. Deri më tani, trajtimi i astmës tek fëmijët bazohej te...

Kukulla për fëmijë, 6 sugjerime...

Më poshtë kemi përgatitur një listë me gjashtë flimat vizatimorë më të përshtatshëm e të bukur për t'i parë fëmijët tuaj gjatë periudhave të festave e pse jo edhe natën...

Ne kemi reklame ju lutem caktivizoni adblock ne menyre qe te navigoni lehtesisht.
Faleminderit!

A keni një llogari? Identifikohu


Regjistrohu


X

Ndrysho fjalkalimin


X