Lojërat zhvillojnë aftësitë e trurit dhe motorike të fëmijëve: për këtë arsye, është e nevojshme që t’i propozoni lojërat e duhura në kohën e duhur.
Më poshtë ju tregojmë lojërat e ndryshme që janë efektive sipas fazave të ndryshme të rritjes sipas ekspertëve të Institutit “Bambino Gesù”.

Falë lojërave, truri i fëmijës evoluon dhe rrit kompleksitetin e tij.

Fazat e ndryshme të lojës

Sapo të lindë, loja e fëmijës kalon përmes kontaktit me trupin e prindërve. Kjo formë e marrëdhënieve favorizon rregullimin e funksioneve jetësore, reduktimin e stresit, komunikimin instinktiv me mamanë dhe babin, zhvillimin e njohjeve dhe aftësitë motorike. Afrimi, shtytjet dhe rrokullisjet në trupin e prindit do t’i mësojnë fëmijës aftësitë e reja të lëvizjes si për shembull pozicioni i uljes, zvarritje, qëndrimin në këmbë.

Pas 4-6 muajve lojërat mund t’i kushtohen edhe stimulimit të ndjeshmërisë. Fëmija prek, vëren, ndjen, dëgjon, shijon. Përmes kontaktit ai mëson të njohë vetveten dhe botën rreth tij. Është koha e duhur për të përgatitur “një shportë thesar”, domethënë një leckë ose thurje të jetë e mbushur me objekte të përditshme me material, forma dhe ngjyra, të cilat do të stimulojë zhvillimin e shqisave dhe aftësitë motorike.

Pas vitit të dytë të jetës, lojërat transformohen dhe fëmijët fillojnë të “pretendojnë”: Ajo që u duhet në këtë kohë është një lojë simbolike, një përvojë themelore për zhvillimin njohës, social dhe emocional. Fëmija eksploron botën e fantazisë, përballet me një numër të pafund situatash, aventura dhe sfida. Loja simbolike zhvillohet duke filluar nga loja imituese. Kur janë 12 deri në 18 muajsh fëmijët fillojnë të imitojnë veprime të vogla që ata shohin rreth tyre. Pasi mbushin dy vite ata lëvizin në të ashtuquajturën lojë paralele: shpesh në prani të fëmijëve të tjerë, por pa një bashkëpunim të vërtetë, ata fillojnë të krijojnë histori të vogla.

3 vjeç. Vendet e lojës bëhen më të gjata dhe më komplekse. Fëmijët duan të vishen dhe të bëhen protagonistët e tregimeve të tyre, ose të fillojnë të përdorin kukulla ose karaktere për t’i vënë në skenë. Në këtë periudhë ata luajnë vetëm ose me fëmijët e tjerë, duke krijuar marrëdhënie të vërteta.

Leximi është i rëndësishëm për rritjen. Leximi luan një rol themelor në zhvillimin e fëmijëve në çdo moshë të fëmijërisë. Këshilla për prindërit është të lexojë sa më shumë me fëmijët e tyre, sepse, sipas neuro-shkencëtares Maryanne Wolf në një intervistë, ky aktivitet është një nga bazat më të rëndësishme për zhvillimin e gjuhës për të folur dhe pastaj, për të mësuar të lexojë dhe është shumë më efektiv se sa të shikosh një tregim të animuar në një pajisje dixhitale ose të dëgjosh një version në audio.

Si të zgjidhni lojërat?

Para së gjithash, loja duhet të jetë e përshtatshme për moshën. Gjatë aktivitetit të lojës fëmija duhet të ndihet i aftë dhe i përshtatshëm, përndryshe ai do të gjejë veten duke eksperimentuar me veprime e panevojshme. Për shembull, është e tepërt nëse blini një shtëpi të shtrenjtë “lego” për ta montuar nëse fëmija nuk është ende në moshën e duhur.

Imagjinata është mjeti kryesor i lojës për një fëmijë: lodra të thjeshta dhe neutrale (p.sh. një kukull) i stimulojnë më shumë se çdo gjë tjetër për të përdorur kreativitetin e tyre dhe për të vënë në përdorim idetë dhe emocionet.

Është e këshillueshme që të propozohen lojëra që nuk janë domosdoshmërisht të diferencuara sipas seksit (për shembull, ushtarë, armë, superheronj për djemtë, make-up, bizhuteri dhe kukulla për vajzat e vogla). Ky dallim, në fakt, përveçse transmeton një ide të ngurtë të asaj që është e përshtatshme për një mashkull ose për një fëmijë femër, mund të ndikojë ose kufizojnë prirjen e natyrshme që do të ketë fëmija për të studiuar apo për të marrë një profesion në të ardhmen.

Kujdes me pajisjet dixhitale dhe videot me lojëra

Sa i përket videolojërave dhe pajisjeve dixhitale, disa hulumtime tregojnë se përdorimi i tyre mund të përmirësojë vëmendjen dhe aftësitë e përpunimit vizual, kujtesën e punës hapësinore dhe pamore. Në të njëjtën kohë, studimet konfirmojnë se përdorimi i tepruar i videove ose instrumenteve elektronike mund të nxisë forma të vërteta të varësisë. Prandaj, është e këshillueshme që t’i propozoni këto mjete me kujdes: jo më parë se 6 vjet, për jo më shumë se 30-60 minuta në ditë dhe gjithmonë nën kontrollin e drejtpërdrejtë të prindërve.

Lexo edhe: Lexojuni perralla femijeve tuaj, do t’i duan me shume se sa videolojerat