Mutizmi selektiv është një çrregullim i ankthit tek fëmija, i karakterizuar nga paaftësia e fëmijës për të folur dhe për të komunikuar në mënyrë efektive në situata sociale. Fëmijët me mutizëm selektiv nuk e fillojnë komunikimin të parët ose nuk përgjigjen reciprokisht kur të tjerët u flasin në mjediset shoqërore. Kjo mund të ndodhë në ambientet që përfshijnë edhe fëmijët edhe të rriturit.

Fëmijët me mutizëm selektiv janë në gjendje të komunikojnë në mënyrë të qartë dhe efektive në mjediset ku ndihen rehat, të sigurt dhe të qetë. Këta fëmijë flasin në shtëpi në prani të anëtarëve të ngushtë të familjes ose me miq të ngushtë.

Mutizmi zakonisht fillon para se një fëmijë të mbushë pesë vjeç, por mund të mos e tërheqë vëmendjen e prindit derisa fëmija hyn në shkollë, ku kërkohen ndërveprime sociale dhe performance e fëmijës. Fëmijët me mutacion selektiv kanë vështirësi të lexojnë me zë të lartë, të flasin para klasës ose të punojnë në grupe të mëdha. Kjo mund ta bëjë shkollën për ta të jetë sfiduese.

Simptomat e mutizmit selektiv

Mutizmi selektiv karakterizohet nga mungesa e fjalës në situata të caktuara dhe mund të ndërhyjë në funksionimin social dhe akademik:

• Pamundësia e vazhdueshme për të folur në situata të caktuara sociale ku pritet që fëmija të flasë, pavarësisht se ai mund të jetë në gjendje të flasë shumë mirë në situata të tjera.
• Mutizmi selektiv cenon arritjet arsimore ose profesionale apo edhe komunikimin shoqëror.
• Zgjat të paktën një muaj – jo vetëm në muajin e parë të shkollës.
• Pamundësia për të folur nuk është për shkak të mungesës së njohurive në gjuhën që do të flasë.

Simptoma të tjera të mutizmit mund të përfshijnë:

• drojë të tepruar;
• izolimi social;
• frika e sikletit para një grupi;
• “qepen” pas kujdestarëve;
• zemërim i çastit;
• sjellje të kundërt me të tjerët;
• tipare fiksuese;

Popullariteti

Mutizmi selektiv është një çrregullim relativisht i rrallë. Sipas statistikave, kjo gjendje varion midis 0.03% dhe 1% të popullsisë. Mutizmi selektiv ka më shumë gjasa të shfaqet tek fëmijët sesa tek të rriturit, por nuk varet nga gjinia apo raca. Mosha mesatare e fillimit të kësaj gjendje është para moshës 5-vjeçare, por shumë fëmijë nuk diagnostikohen derisa të hyjnë në shkollë.

Shkaqet e mutizmit selektiv

Duke pasur parasysh se mutizmi selektiv është mjaft i rrallë, faktorët e rrezikut nuk njihen mirë. Ka disa shkaktarë që mund të lidhen me këtë çrregullim:

• Faktorët temperamentalë: Shikoni problemet me sjelljen, ndikimet negative, trashëgiminë e drojes, izolimin social dhe ankthin social. Fëmijët e diagnostikuar me mutizëm selektiv mund të kenë gjithashtu vështirësi gjuhësore.
• Faktorët mjedisorë: Prindërit që shfaqin probleme sociale shfaqin këtë model edhe për fëmijët duke ndikuar sjelljen e tyre. Gjithashtu, rreziku mund të jetë edhe kontrolli i tepruar ose mbikëqyrja nga ana e prindërve.
• Gjenetika: Fëmija mund të ketë trashëguar ankthin social dhe kjo mbivendosje e ankthit të tij me atë të paraardhësve mund të sjellë mutizëm selektiv.
• Çrregullimet e tjera. Fëmija mund të ketë çrregullime të tjera si ankthi, si ankth social, ankth gjatë ndarjes nga prindi, apo edhe ndonjë fobi specifike.

Pasojat funksionale të mutizmit selektiv

Mutizmi selektiv mund të ndikojë negativisht tek fëmijët në disa mënyra:

• Problemet akademike: Kur fëmijët me mutacion selektiv nuk mund të flasin për përpjekjet e tyre ose mungesën e të kuptuarit në klasë (ose me detyrat e shtëpisë), ata mund të ngelen pas për sa i përket zhvillimit akademik.
• Izolimi social: Fëmijët me mutacion selektiv përpiqen të angazhohen në ndërveprime reciproke sociale në disa situata, dhe kjo e bën të vështirë për të bërë miq të rinj apo për t’i ruajtur ata.
• Vetëbesimi i ulët.
• Ankth social.

Trajtimi i mutizmit selektiv

Trajtimi i mutizmit selektiv mund të përfshijë një kombinim të psikoterapisë dhe medikamenteve, megjithëse në përgjithësi psikoterapia është rekomandimi i parë që jepet.

Strategjitë e Sjelljes dhe Terapia Njohëse e Sjelljes janë trajtimet terapeutike më të përhapura gjerësisht për ndërhyrje selektive. Duke përdorur një shumëllojshmëri të gjerë të strategjive që synojnë reduktimin e ankthit në sjellje, këto ndërhyrje terapeutike i ndihmojnë fëmijët të mësojnë të angazhohen gradualisht në situata të caktuara duke folur.

Ndërhyrjet e sjelljes duhet të përshtaten specifikisht për fëmijën.

Fëmijët mund të praktikojnë aftësitë shoqërore të ndërveprimit për të reduktuar ankthin paraprak duke u angazhuar në situata të stimuluara ku duhet të flasë.

Ndërtimi i vetëvlerësimit përmes terapisë së bisedimit dhe angazhimi në fusha me interes mund të sjellë përfitime edhe për fëmijët me mutizëm selektiv. Duke e bërë këtë, fëmijët do të ndihen rehat në një mjedis të ri.

Mbani mend se kjo sjellje e fëmijëve nxitet nga ankthi. Trajtimi i hershëm mund të ndihmojë fëmijët me mutacion selektiv të mësojnë të flasin më shpesh dhe të përmirësojnë rezultatet e tyre akademike dhe sociale.

Lexo edhe: E dini cfare eshte ankthi paraprak?

Sorry, there are no polls available at the moment.