Fibroza dhe cistet  janë më të zakonshme tek gratë që kanë moshën për të lindur fëmijën, por atom und të prekin gratë e çdo lloj moshe.

Ato mund të gjenden në pjesë të ndryshme të gjirit dhe në të dy gjinjtë në të njëjtën kohë.

Fibroza

Fibroza i referohet një sasie të madhe të indeve fibroze, të njëjtat inde nga të cilat formohen ligamentet. Vendet ku ndodhent fibroza në prekje  ndjehen si të gomuara, të forta dhe të ngurta.

Cistet

Cistet janë qese të mbushura me lëng, të rrumbullakëta ose ovale brenda gjinjve. Ato shpesh ndjehen si një gungë e rrumbullakët, e lëvizzhme e cila gjithashtu mund të jetë e butë kur e prek. Ato më së shpeshti gjenden tek gratë në të 40-tat, por  mund të ndodhin tek gratë e çdo moshe. Ndryshimet mujore hormonale shpesh bëjnë që kistet të bëhen më të mëdha dhe të bëhen të dhimbshme dhe nganjëherë më të dukshme pikërisht përpara menstruacioneve.

Kistet fillojnë të formohen kur lëngu fillon të ndërtohet brenda gjëndrave të gjirit. Mikrocistet (cistet e vogla, mikroskopike) janë shumë të vogla për t’u ndjerë dhe zbulohen vetëm kur indet shikohen me një mikroskop. Nëse lëngu vazhdon të grumbullohet, mund të formohen makrociste (ciste të mëdha). Këto mund të ndjehen lehtësisht  me dorë dhe mund të jenë të mëdha nga 2 cm deri në 5 cm.

Diagnoza

Shpesh ndryshimet fibrocistike diagnostikohen bazuar në simptomat, të tilla si gunga në gji, ënjtje dhe / ose butësi ose dhimbje. Këto simptoma kanë tendencë të përkeqësohen pak para menstruacioneve dhe mund të ndryshojnë gjatë fazave të ndryshme të ciklit tuaj menstrual. Mund t’i ndieni gjinjtë me gunga të vogla ose ndonjëherë mund të vëreni një rrjedhje të një lëngu transparent ose pak të errët nga thithat.

Ndonjëherë, një nga gunga mund të ndjehet më e fortë ose të ketë karakteristika të tjera që çojnë në shqetësim për kancer. Kur kjo ndodh, mund të bëhet një kontroll me ultratinguj për të parë nëse gunga është e ngurtë apo thjesht është e mbushur me lëng (quhet kist i thjeshtë). Cistat e thjeshta zakonisht nuk janë shkak për shqetësim. Por nëse ekoja tregon se gunga është e fortë ose nëse kisti ka përbërës të lëngshëm dhe të ngurtë (një kist kompleks), mund të jetë e nevojshme një biopsi për tu siguruar që nuk është kancer.

Si ndikojnë fibroza dhe cistet e thjeshta në rrezikun tuaj për kancer të gjirit?

As fibroza dhe as cistet e thjeshta nuk e rrisin rrezikun e zhvillimit të mëvonshëm të kancerit të gjirit. Cistet komplekse janë më shqetësuese, pasi ekziston një mundësi e vogël që ato mund të jenë kanceroze ose t’ju rrezikojnë më vonë nga kanceri, në varësi të asaj që gjendet në biopsi.

Trajtimi

Lëngu i kistit nuk ka nevojë të hiqet nëse nuk shkakton siklet. Por mund të thahet duke vendosur një gjilpërë të hollë, të zbrazët në kist, e cila mund të bëhet për të konfirmuar diagnozën (nga specialist). Heqja e lëngut mund të zvogëlojë presionin dhe dhimbjen për ca kohë. Nëse hiqet, lëngu mund të kthehet më vonë, por cistet gjithashtu mund të largohen me kalimin e kohës. Për cistet që vazhdojnë të kthehen dhe shkaktojnë simptoma, operacioni për largimin e tyre mund të jetë një opsion.

Shumica e grave që hasin këto ndryshime fibrocistike pa simptoma shqetësuese nuk kanë nevojë për trajtim, por ato mund të mbahen nën vëzhgim.

Nëse keni siklet nga fibroza mund të gjeni lehtësim nga fibrozë, mund të merrni lehtësim nga reçipetat e mira dhe të rehatshme apo duke aplikuar të ngrohtin ose të ftohtin për të qetësuar dhimbjet.

Disa gra raportojnë që simptomat e tyre të gjirit përmirësohen nëse shmangin kafeinën dhe stimuluesit e tjerë që gjenden në kafe, çaj, çokollatë dhe shumë pije joalkoolike. Studimet nuk kanë gjetur një lidhje të qartë midis këtyre stimuluesve dhe simptomave të gjirit, por shumë gra mendojnë se shmangia e këtyre ushqimeve dhe pijeve për dy muaj ia vlen të provohet.

Për shkak se ënjtja e gjirit deri në fund të ciklit menstrual është e dhimbshme për disa gra, disa mjekë rekomandojnë lehtësues për dhimbje, të tilla si acetaminophen ose ibuprofen, ose ilaçe të tjera. Sugjerohet që disa lloje të vitaminave ose bimeve shtesë mund të lehtësojnë simptomat, por deri më tani asnjëra nuk është provuar të jetë e dobishme, dhe disa mund të kenë efekte anësore nëse merren në doza të mëdha. Disa mjekë rekomandojnë hormone, siç janë kontraceptivët oralë, tamoxifen, ose androgjenët. Por këto zakonisht u jepen vetëm grave me simptoma të rënda sepse ato gjithashtu mund të kenë efekte anësore serioze.

Lexo edhe: Kistet e vezoreve